Όταν η κοινωνία αλλάζει, παραμένοντας ίδια
Ο Γιόζεφ Ροτ γεννήθηκε το 1894 από Εβραίους γονείς στην Ανατολική Γαλικία (σημερινή Ουκρανία). Σπούδασε φιλοσοφία και γερμανική φιλολογία στο Λέμπεργκ και στη Βιένη. Το πρώτο του μυθιστόρημα, “Το δίχτυ της αράχνης”, δημοσιεύτηκε το 1923 σε συνέχειες σε αυστριακή εφημερίδα και είχε αρκετή επιτυχία. Στις 30 Ιανουαρίου 1933, όταν ο Χίτλερ αναγορεύεται καγκελάριος του Ράιχ, ο Ροτ μεταναστεύει οριστικά στο Παρίσι, όπου θα περάσει τα τελευταία χρόνια της ζωής, του φτωχός και αλκοολικός, έως το θάνατό του το 1939. Κυριότερα μυθιστορήματά του: “Hotel Savoy” (1924), “Φυγή χωρίς τέλος” (1927), “Το εμβατήριο Ραντέτσκι” (1932) και “Η κρύπτη των Καπουτσίνων” (1938). Στο κύκνειο άσμα του, “Ο θρύλος του Αγίου Πότη” (1939), ο Ροτ, χωρίς να αυτοβιογραφείται, δίνει μια γλαφυρή, γλυκιά και ταυτόχρονη τραγική μυθιστορία της απόλυτης παράδοσης στο πάθος του.
Στο βιβλίο του με τον τίτλο «Ο Ιστός της αράχνης», ο Ροτ επιλέγει για ήρωα τον Τεοντόρ Λοζέ, ο οποίος χωρίς καμία εσωτερική σπίθα, αξίες και όραμα καταφέρνει να ανέλθει κοινωνικά στα υψηλότερα αξιώματα, αποκτώντας δύναμη, φήμη και χρήμα. Γόνος μιας ασήμαντης οικογένειας, τη μόνη δύναμη και εξουσία που ένιωσε στη ζωή του ήταν μόνο όταν στο στρατό φορούσε τη στολή του. Αυτή του έδινε αξία. Η στολή γινόταν το κέλυφος που έκρυβε τους φόβους, τις ελλείψεις και τις ανασφάλειές του, ελευθερώνοντας παράλληλα το απόλυτο του εθνικιστή, του χαφιέ, του προδότη, του άπιστου, του εγωιστή, του αναξιόπιστου και γενικά του ατόμου με την περιορισμένη αντίληψη. Ταυτόχρονα καθοδηγούσε και επηρέαζε. Με τον καιρό κι όσο αποκτούσε περισσότερη δύναμη, το μίσος του απέναντι στους Εβραίους δυνάμωνε. Ήταν πάντα πιο ισχυροί από αυτόν. Γι’ αυτό ήθελε να τους εξαφανίσει. Αυτός ήταν το μέλλον. Η νέα Ευρώπη.
Με το βιβλίο του αυτό που έγραψε το 1923, ο Γιόζεφ Ροτ,, με εξαιρετική γραφή η οποία παραπέμπει σε λαμπρό κλασικό κείμενο λογοτεχνίας, δίνει μια σκοτεινή εποχή της ιστορίας της Γερμανίας, η οποία εγκυμονούσε τον εθνικισμό και το φασισμό. Με συμπτώματα τα οποία εμφανίζονται στον ήρωα δείχνει μια κοινωνία έτοιμη να δεχθεί τον απολυταρχισμό, η οποία σε λίγο θα ανέβαζε στην εξουσία τον εγκληματία Χίτλερ και θα αφάνιζε τους Εβραίους. Ενώ η κοινωνική σήψη η οποία είχε συντελεστεί θα οδηγούσε σε καθολικό πόλεμο που θα έβαζε σε άλλη τάξη, όχι μόνο τις ανθρώπινες αξίες αλλά και τις κοινωνικές δομές.
Παράλληλα μέσω του Τεοντόρ Λοζέ εντοπίζει και τη γοητεία την οποία ασκούν τα σύμβολα στον ανθρώπινο ψυχισμό, αφαιρώντας του τη λογική για τις πραγματικές αξίες στη ζωή, θέτοντας ταυτόχρονα το ερώτημα: γιατί ασκούν τέτοια δύναμη τα σύμβολα; Δίνοντας συγχρόνως μέσα από την πλοκή του βιβλίου και την απάντηση για αυτές τις μάσκες, όπως είναι η στολή, τα χειροκροτήματα, η ένδειξη του υλικού πλούτου, ο αγκυλωτός σταυρός. κ.ά.
Πόσο έχει αλλάξει η γοητεία των συμβόλων και τα ίδια τα σύμβολα στις μέρες μας; Ή μήπως υπάρχει πληθώρα πλέον από αυτά, ενώ κάποια έχουν παραμένει, διατηρώντας τη δύναμή τους; Και πόσο σύγχρονη αλλά και αιώνια μοιάζει η τελική κοινωνική σήψη που μπορεί να γίνει, όχι μόνο αιτία πόλεμου, αλλά και η ελπίδα της γέννας ενός καλύτερου αύριο;
Ο Γιόζεφ Ροτ στο βιβλίο του «Ο Ιστός της αράχνης» εντοπίζει το παρόν και προλέγει το μέλλον. Είναι βιβλίο εμπνευσμένο ως προς την τεχνική της γραφής που τη χαρακτηρίζει το σφρίγος, την έκφραση και την πλοκή, χαρίσματα που το καθιστούν απόλαυση στον αναγνώστη, ενώ η μετάφραση της Τούλας Σιέτη δίνει μια επιπλέον αξία στο κείμενο διατηρώντας το ύφος και την αύρα του βιβλίου.
Εκδοτικός Οίκος Κριτική
Συγγραφέας Γιόζεφ Ροτ
Μετάφραση Τούλα Σιετή
Κατηγορία Αυστριακή πεζογραφία – Μυθιστόρημα
ISBN
Σελίδες
Ημερομηνία: 04.12.2010
Πηγή: diavasame.gr